Voorlezen op scholen

Voorlezen van een kinderboek is een hoofdstuk apart.

Op zich is het vrij eenvoudig om met de juiste intonatie, de juiste klankkleur en perfect getimede volumesterktes een verhaal goed voor te lezen. Zeker als je je doelgroep kent en je de leeftijdsgroep zelf kunt bepalen zodat het begrip van de luisteraartjes volledig aansluit bij de inhoud van het boek dat je - in dat geval vrijwel ongestoord - voorleest.

Ik heb ooit voorgelezen en voorgedragen uit 'Het Onbekommerde Leven' in een verpleeghuis. Ik had twee zinnen enthousiast uitgesproken toen een rauwe kreet de ruimte in denderde: 'Ik moet plassen...' Twee zinnen verder drong de dringende boodschap opnieuw tot alle aanwezigen door. Je bent dan wel even van je apropos.

Bij kinderen is het een graadje lastiger. De 'plasmevrouw' werd door een begeleidster naar de wc geloodst. Maar kinderen ('zijn hinderen' zei vader Cats) gaan op hun stoeltje draaien, met hun benen wiebelen, de zitzak als gymnastiek- of judomat gebruiken, geestdriftig meepraten, in een meegebracht boek lezen, zitten neurien of hummen. En als het daar bij blijft heb je mazzel.

Reageer stoicijns. Het enige wat je te doen staat is je niet van je stuk laten brengen en  geconcentreerd verder babbelen.

Ik heb de afgelopen week voorgelezen in boekwinkels, in bibliotheken en in schoolklassen.  En ik moet zeggen: het was onvoorstelbaar leuk en verrassend. Het was grandioos om te worden geconfronteerd met jonge lezertjes. Sommigen waren lezertjes in de dop. Jaja, vierjarigen en vijfjarigen waren geen uitzondering, eerder regel, in de winkels en in de bibliotheken. Ook al lees je voor als een popheld, een rockstar of een rap-king, als je een verhaal brengt dat bedoeld is voor acht- negen- en tienjarigen (en heel slimme 7-jarigen) er is na twee minuten geen land te bezeilen met die kleintjes.

Wat te doen om ook dat grut te boeien? Ik onderbrak mijn verhaal, zei dat ik straks een boek uit de winkel zou pakken dat speciaal geschikt was voor jou en jou - en jij en jij mogen straks ook luisteren, en op slag waren de kleinsten weer bij de les. Ze waren even als groep en als individu aangesproken en voelden zich daarna meer bij het samenzijn betrokken.

Wat heerlijk voorleest (waar je natuurlijk een leuke intro aan laat voorafgaan) is zitten, staan en door de ruimte lopen voor klassen. Ik was vorige week al op De Kring in Alkmaar - bij groep zeven van juf Chantal - en dat was een feest. De kinderen waren zelfs een beetje voorbereid en vroegen na het voorlezen mij het hemd van het lijf. Zaterdag kreeg ik een door de kinderen gemaakt fotoboek van de voorleesochtend. Een heus, met garen ingebonden dankboekje. Bijna onvoorstelbaar in deze snelle tijd. Ook hedenmiddag, in de aula van de Rosj Pina, in het Amsterdamse Buitenveldert, was het heerlijk. De kinderen (2 x achtereen een gehoor van 60 leerlingen) kwamen een beetje druk binnen - logisch, zaterdag was het Jom Kippoer en deze week is het Loofhuttenfeest met aansluitend een herfstvakantietje, dus er lag pret in het verschiet -  maar die prikkels waren al snel verdwenen toen we begonnen aan de lees- en luistersessie. Net als op De Kring bleef wat men noemt 'de spanningsboog' mooi strak. Ook weer doordat het leeuwenwelpendeel van de kinderen tussen de 7 en 10 jaar oud waren. Bijna ideaal voor de boeken (met cd) van Karel Cavia.   

Ook vanochtend bij boekhandel Feijn in Alkmaar ging het prima. Daar waren weliswaar wat 'kleintjes' bij, maar de 40 kinderen van De Cilinder luisterden met gespitste oren naar de verhalen die ik las. En dat was voor hen een prachtprestatie. Want op hun schoot rustten de boeken die ze al hadden uitgezocht. Er is op die school een leuk spaarsysteem. Het hele jaar door wordt geld opzij gelegd voor de boeken die in de Kinderboekenweek worden aangeschaft. En ondanks die nabije vers verworven schat bleef hun aandacht bij de verhalen. Vroeger zou men hebben gezegd: hulde, hulde, hulde...

--> voorlezen in boekhandel Plukker in Schagen

Nog even dit: het voorlezen in de bieb van Kampen werd versterkt door de schetsen die Iris Boter ter plaatse maakte. Het was hartverwarmend om te zien dat een vier- of vijfjarig jongetje, Ruben genaamd. de tekening van Iris op de flapover eigenhandig mocht inkleuren...

Vandaag dus een Joodse school. Met een katholieke, een christelijke en een openbare heb ik ook kennis mogen maken. Ben benieuwd of binnenkort een islamitische basisschool zich meldt om mij een paar verhalen van Karel Cavia te laten vertellen. Ik verheug me erop...